Specjalne nagrody dla nauczycieli na Dzień Edukacji Narodowej

Nauczyciele dostaną specjalne nagrody na Dzień Edukacji Narodowej, przypadający oczywiście 14 października. Wyniesie ona 1125 zł, ale jest to kwota brutto, która ma pokryć zarówno narzuty obciążające pracodawcę, jak i pracownika, co w efekcie oznacza ok. 750 zł netto. Nagrody te przewidziane zostały w nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw, opublikowanej w Dzienniku Ustaw poz. 1586 z 10 sierpnia 2023 r.

Formalnie, nagrody zostały przewidziane poprzez zmianę Karty Nauczyciela i dodanie art. 92a do 92h, obowiązujących tylko w roku 2023, dlatego nie można oczywiście przewidzieć, czy ta nagroda stanie się cyklicznym elementem dodatkowych wynagrodzeń nauczycieli.

Prawo do nagrody w roku 2023 obejmie tych nauczycieli, którzy pozostają w dniu 20 września 2023 r. w stosunku pracy w szkole (lub innej placówce oświatowej, o czym dalej). Nie będzie przysługiwać nauczycielowi, który w okresie od dnia 1 września 2023 r. do dnia 20 września 2023 r. przebywa nieprzerwanie na urlopie bezpłatnym. Nagrody mają zostać wypłacone do 14 października.

Co ważne dla placówek niepublicznych, nagroda przysługuje w zasadzie wszystkim nauczycielom, nie tylko zatrudnionym w samorządowych szkołach, przedszkolach i placówkach, gdyż prawo do niej mają także nauczyciele zatrudnieni w:

a) publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego,

b) przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach, oraz szkołach niepublicznych i niepublicznych szkołach artystycznych o uprawnieniach publicznych szkół artystycznych,

c) publicznych innych formach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez osoby fizyczne oraz osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz niepublicznych innych formach wychowania przedszkolnego.

Przysługuje ona nie tylko stricte nauczycielom, ale też wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym, których obejmuje regulacja Karty Nauczyciela.

Najpierw o zasadach wypłacania nagrody, który jest dosyć skomplikowany, gdy nauczyciel zatrudniony jest w więcej, niż jednej szkole, przedszkolu czy placówce.

Jako zasada podstawowa, nagrodę wypłaca szkoła (lub przedszkole albo inna placówka), w której nauczyciel pozostawał w stosunku pracy w dniu 20 września 2023 r.

Nauczycielowi pozostającemu jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach, nagrodę wypłaca szkoła, w której nauczyciel był zatrudniony w dniu 20 września 2023 r. w najwyższym wymiarze.

Nauczycielowi, który w dniu 20 września 2023 r. pozostawał jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach w takim samym wymiarze zatrudnienia, nagrodę wypłaca szkoła, w której stosunek pracy został nawiązany wcześniej, a w przypadku gdy stosunki pracy zostały nawiązane w tym samym dniu – szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas nieokreślony.

Nauczycielowi, który w dniu 20 września 2023 r. pozostawał jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy w szkołach w takim samym wymiarze zatrudnienia, którego stosunki pracy zostały nawiązane w tym samym dniu oraz podstawa prawna zatrudnienia jest taka sama, nagrodę wypłaca szkoła o niższym numerze w Rejestrze Szkół i Placówek Oświatowych, spośród szkół, w których ten nauczyciel jest zatrudniony.

Ustawa nie wymaga przy tym, aby nauczyciel był zatrudniony w pełnym wymiarze (w jednej lub kilku szkołach łącznie), do powoduje, że prawo do nagrody uzyskają także nauczyciele zatrudnienie na część etatu, byle był to stosunek pracy

Szkoły publiczne otrzymają na ten cel specjalne środki budżetowe, ale także wypłata nagród w szkołach, przedszkolach i placówkach niepublicznych nastąpi poprzez dodatkowe, specjalne dotacje celowe, udzielane niepublicznych placówkom przez ich organy rejestrujące, które prowadzą ewidencję szkół, przedszkoli i placówek, czyli organy dotujące.

Dotacja na nagrody będzie udzielana przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole i placówce, w których nauczyciel jest uprawniony do otrzymania nagrody, prowadzonym przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną.

Aby otrzymać tę dotację, przedszkole, inna forma wychowania przedszkolnego, szkoła i placówka w terminie do dnia 2 października 2023 r., musi złożyć wniosek o udzielenie dotacji celowej do organu rejestrującego, a w przypadku szkół i placówek artystycznych – do ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Wniosek zawiera:

1) nazwę, adres siedziby i numer REGON odpowiednio przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki;

2) nazwę organu rejestrującego oraz jego kod z krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT, a w przypadku szkół i placówek artystycznych – wskazanie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;

3) wnioskowaną kwotę dotacji celowej;

4) numer rachunku bankowego, na który będzie przekazana dotacja celowa;

5) miejscowość i datę sporządzenia wniosku;

6) podpis dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły lub placówki, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego – osoby kierującej daną inną formą wychowania przedszkolnego wyznaczonej przez osobę prowadzącą tę inną formę wychowania przedszkolnego.

Kwota dotacji celowej nie może być wyższa niż kwota stanowiąca iloczyn liczby uprawnionych nauczycieli ustalonej na podstawie danych dotyczących nauczycieli pozostających w stosunku pracy w szkole w dniu 20 września 2023 r., zgromadzonych w systemie informacji oświatowej według stanu bazy danych systemu informacji oświatowej w dniu 27 września 2023 r., i kwoty 1125 zł.

Na podstawie takiego wniosku, organ rejestrujący wypłaci niepublicznej lub publicznej jednostce dotację na wskazany rachunek bankowy do 11 października.

Dotacja na nagrody wymagać będzie rozliczenia.

Rozliczenia dokonuje dyrektor, który podpisał wniosek, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego – osoba kierująca inną formą wychowania przedszkolnego, która podpisała wniosek.

Rozliczenie ma zawierać:

1) nazwę, adres siedziby i numer REGON odpowiednio przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki;

2) nazwę organu rejestrującego, oraz jego kod z krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju TERYT;

3) przyznaną kwotę dotacji celowej;

4) wykorzystaną kwotę dotacji celowej;

5) kwotę dotacji celowej podlegającej zwrotowi odpowiednio do budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;

6) listę nauczycieli, którym wypłacono nagrodę, zawierającą nazwiska, imiona i numery PESEL tych nauczycieli, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, oraz ich własnoręczne podpisy stanowiące potwierdzenie otrzymania tej nagrody;

7) miejscowość i datę sporządzenia rozliczenia;

8) podpis dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły lub placówki, osoby kierującej daną inną formą wychowania przedszkolnego.

Co ważne, rozliczenia tej dotacji celowej oraz zwrotu niewykorzystanej kwoty dotacji należy dokonać do dnia 30 listopada 2023 r.

Dla niepublicznych przedszkoli jest także ważny zapis i informacja, że wydatków bieżących wynikających z wypłaty tej nagrody nie wlicza się do zaplanowanych na rok 2023 wydatków bieżących jednostki samorządu terytorialnego uwzględnianych przy ustalaniu podstawowej kwoty dotacji, o której mowa w art. 12 i art. 50 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. To oznacza, że wypłata tych nagród nie podwyższy kwoty dotacji na publicznych i niepublicznych przedszkoli po październikowej aktualizacji.

Robert Kamionowski

MEiN zabija niepubliczne licea ogólnokształcące dla dorosłych

Wydane 22 grudnia 2022 r. rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2023 to w praktyce wyrok na niepubliczne zaoczne licea ogólnokształcące dla dorosłych.

Dotacja dla niepublicznych LO dla dorosłych odpowiada wartości subwencji oświatowej, jaką samorząd otrzymuje na takich uczniów, wynika to z art. 26 ust. 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Wobec tego, porównajmy stawki subwencji na tych słuchaczy w roku 2022 i na rok 2023.

Subwencja na LO dorosłych obejmuje kwotę stałą na słuchacza, czyli miesięczną dotację, oraz dodatkowo kwotę za tzw. efekt, czyli uzyskanie przez słuchacza świadectwa dojrzałości. Kwota miesięczna dotacji to wartość wynikająca z pomnożenia współczynnika (wagi dotacyjnej) Sh przez kwotę finansowego standardu A, podobnie dodatkowa dotacja za zdaną maturę, ale oczywiście współczynnik jest inny.

Jak to wyglądało w roku 2022?

Waga Sh dla słuchaczy LO dla dorosłych wynosiła 0,12, a standard A to była kwota 6081 zł. Można wiec obliczyć, że roczna dotacja na słuchacza niepublicznego LO wynosiła (pomijając współczynnik Di, który wynosi i tak ok. 1), mniej więcej 730 zł, czyli miesięcznie ok. 60 zł. To oczywiście wartość niezmiernie mała, ale porównajmy ją do roku 2023.

Otóż, waga Sh, czyli ten przelicznik, na rok 2023 spadła do 0,005 – pięciu tysięcznych! Kwotę standardu A planuje się 6947 zł, więc roczna dotacja na LO wyniesie niecałe 35 zł, a miesięcznie mniej, niż 3 zł. Czy teraz można w ogóle mówić o finansowym wspieraniu szkolnictwa niepublicznego?

Jak za 2,5 zł na słuchacza utrzymać szkołę? Przecież do LO dla dorosłych w większości uczęszczają osoby, które nie bardzo mogą sobie pozwolić na wysokie, a nawet jakiekolwiek czesne? Porównajmy to z innymi kosztami, taka miesięczna dotacja nie wystarczy na jedną drożdżówkę.

Oczywiście, zaraz ze strony władz oświatowych podniesie się głos, że jednocześnie znacznie, bo ponad dwukrotnie, podniesiono dotację za zdaną maturę, z przelicznika 0,400 na 0,950. Za maturę szkoła może otrzymać zatem jednorazowo ok. 6600 zł. Tyle, że …. Przez 4 lata nauki szkoła otrzyma razem 140 zł comiesięcznych dotacji oraz jednorazowo 6600, więc razem 6740 zł, ale tylko gdy słuchacz zda maturę. A najpierw musi do niej podejść, co wcale nie jest takie częste, gdyż dorośli wybierają zaoczne licea nie dla matury, ale żeby mieć świadectwo ukończenia liceum, dające wstęp do zawodowej szkoły policealnej. Matura może być co najwyżej fajnym bonusem.

A dla porównania, w kwotach z roku 2022 szkoła otrzymałaby przez 4 lata ok. 3000 zł i za maturę 2400, więc niby mniej, ale za to przez cały okres nauki w stałych kwotach. Za to można utrzymać szkołę i prowadzić nauczanie.

Wobec tego, dając niby więcej, MEiN daje znacznie mniej, zapewne licząc, że mało który absolwent LO dla dorosłych maturę zda. Czyli będzie jak za Gomułki – wprawdzie masło i mięso znacznie podrożały, ale za to staniały parowozy.

Co wobec tego będzie z liceami dla dorosłych? Osobiście, nie widzę możliwości, by za takie pieniądze ktokolwiek jeszcze chciał je prowadzić, licząc jedynie, że może, kiedyś dostanie pieniądze za matury. Czy taka była intencja ministra…???

Robert Kamionowski

 

Roczny limit wynagrodzeń z dotacji na rok 2022

Często otrzymuję pytania, jaki jest limit wynagrodzeń, finansowanych z dotacji, na bieżący rok. Zbliża się koniec roku i po nim termin rozliczenia, a w trakcie były pewne zmiany, więc warto dokonać obliczeń, czy pula wynagrodzeń zmieści się w kwotach limitów.

Przypomnieć chcę, że limit jest określany na cały rok kalendarzowy, czyli budżetowy. Istnieje nadal możliwość, w przypadku mniejszych wypłat w ciągu roku, dokonania wypłat wynagrodzeń do wysokości limitu rocznego jeszcze teraz.

W przypadku pracowników zatrudnionych na umowę o pracę ważne są zasady określone w art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. a ufzo, mówiące że limit rocznego wynagrodzenie obowiązuje w przeliczeniu na maksymalny wymiar czasu pracy. Czyli pełny limit tylko dla zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, dla pracowników na pół etatu, limit 50% itd.

W roku 2022 roczny limit wynagrodzeń finansowanych z dotacji określany jest w oparciu o kwotę bazową dla nauczycieli 3.537,80 zł do kwietnia 2022 oraz 3.693,46 zł od maja do końca roku.

Średnie wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego stanowi184% kwoty bazowej.

Roczny limit wynagrodzeń, stanowiący 250% oraz 150% wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, wynosi:

– w przypadku publicznych przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół i placówek oraz niepublicznych przedszkoli konkursowych: 201.014,96 zł

– w przypadku niepublicznych przedszkoli (niebędących przedszkolami konkursowymi), oddziałów przedszkolnych w niepublicznych szkołach podstawowych i niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego oraz niepublicznych szkół i placówek: 120.608,90 zł

Kwota miesięczna niepubliczne I-IV 9.764,33 zł, V-XII 10.193,95 zł

Kwota miesięczna publiczne I-IV 16.273,88 zł, V-XII 16.989,93 zł

Wynagrodzenia powyższe są wynagrodzeniami brutto dla pracownika lub zleceniobiorcy. W limicie nie są zawarte narzuty obciążające pracodawcę.

Dla osób prowadzących szkoły, przedszkola i placówki, jest to kwota przychodu, stanowiącego przychód podatkowy. Nie ma tu brutto czy netto, ponieważ to jest kwota wpisywana do PKPiR. Od niej możliwe są oczywiście odliczenia (koszty) podatkowe, podobnie, jak np. od otrzymanych kwot czesnego. Rozliczenie podatkowe zależne jest od przyjętej formy opodatkowania.

 

Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie aktualizacji podstawowej kwoty dotacji

Jak doskonale się Państwo orientują, szczególnie osoby prowadzące przedszkola, kilka razy w roku dokonywana jest aktualizacja podstawowej kwoty dotacji (PKD) dla szkół i przedszkoli. Szczególnie drażliwa jest właśnie aktualizacja dotacji przedszkolnej, gdyż ma ona za podstawę zmiany budżetu gminy i liczby uczniów w gminnych przedszkolach, a nie – jak w przypadku szkół – zmianę subwencji oświatowej. Dodatkowo, zawsze problematyczna była kwestia przeliczania i tak zwanego „wyrównywania” dotacji wstecz, od początku roku, co szczególnie miało miejsce po aktualizacji dokonywanej w październiku. Na łamach naszego bloga kilkukrotnie pisałem o tych problemach oraz prawidłowym sposobie dokonywania wypłat dotacji po aktualizacji (m.in. grudzień 2019, styczeń 2022).

Niestety, większość, jeśli nie prawie wszystkie gminy, w tych przypadkach szły „na skróty” i po prostu obliczały nową miesięczną stawkę dotacji po aktualizacji, a gdy była niższa, odejmowały od dotychczas wypłaconych od stycznia kwot, dokonując „wyrównania” Powodowało to, że szczególnie dotacje wypłacane w listopadzie dramatycznie spadały, zaś przedszkola nie miały skutecznych narzędzi do kwestionowania tych praktyk. Jedynym prawnym sposobem były skargi do wojewódzkich sądów administracyjnych, które jednak przez wiele lat stosowały metodę odrzucania takich skarg, twierdząc, że nie należą one do spraw rozstrzyganych na tej drodze sądowej.

Były to oczywiście działania niezgodne z ustawą o finansowaniu zadań oświatowych, która w art. 47 wprost stanowi, że czynności podejmowane przez organ dotujący w celu ustalenia wysokości lub przekazania dotacji, stanowią czynności z zakresu administracji publicznej, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Takie czynności podlegają zatem kontroli sądowoadministracyjnej.

W innych przypadkach, sądy oddalały skargi, stwierdzając, że wsteczne wyrównywanie dotacji jest prawidłowe i nie narusza ustawy (podczas gdy właśnie było dokładnie sprzeczne z literalnym brzmieniem tych przepisów).

Przez kilka lat nie było wobec tego skutecznego, prawnego narzędzie do kwestionowania nieprawidłowych obliczeń i wypłat dotacji przez samorządy.

Kilka lat temu, w roku 2019, w podwarszawskiej gminie doszło do takiego właśnie przypadku, gdy po aktualizacji w październiku i sporym zmniejszeniu PKD, zabrano przedszkolom ogromną część dotacji za listopad, na podstawie „wyrównania” od stycznia. Jako pełnomocnik kilku przedszkoli wniosłem wtedy skargę na działanie organu dotującego, polegające właśnie na nieprawidłowym przeliczeniu dotacji po aktualizacji. Sprawa była tym bardziej skomplikowana, że wcześniej, w roku 2017, została złożona analogiczna skarga na tę gminę i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, jak i Naczelny Sąd Administracyjny, skargę odrzuciły, powołując się właśnie na jej niedopuszczalność.

I w moim przypadku pierwsze orzeczenie WSA w Warszawie to było postanowienie o odrzuceniu skargi. Na to postanowienie wniosłem skargę kasacyjną do NSA, który w przełomowym orzeczeniu z 18 listopada 2020 r. sygn. akt I GSK 1414/20, stwierdził, że skargi tego rodzaju winny być jednak rozpatrywane przez sądy administracyjne.

Sprawa wróciła zatem do WSA w Warszawie, który – zgodnie z moim przypuszczeniem – skargę oddalił, uznając, że burmistrz prawidłowo dokonał aktualizacji i wypłaty dotacji.

Dodatkowym problemem, podniesionym w mojej skardze, była okoliczność, że ta gmina od szeregu lat manipulowała budżetem przy ustalaniu dotacji, np. zaliczając wydatki na remonty przedszkoli gminnych (czyli wydatki bieżące, które są brane przy ustalaniu kwoty dotacji), jako wydatki na inwestycje, pomijane przy obliczeniach. Powodowało to zaniżenia stawek dotacji, w niektórych latach bardzo znaczne.

WSA zatem skargę w obu zakresach oddalił, wobec czego wniosłem ponowną skargę kasacyjną. Tym razem, wyrok NSA z 3 czerwca 2022 r. sygn. akt I GSK 557/22, uwzględnił wszystkie zarzuty zawarte w skardze, zarówno co do nieprawidłowości obliczenia i wypłacenia dotacji po aktualizacji, jak i nieprawidłowym zaliczaniu wydatków remontowych do inwestycji.

Tym wyrok ma bardzo ważny wymiar i znaczenie. Toczy się szereg podobnych spraw, a wiele skarg było wcześniej odrzucanych lub oddalanych. Tym razem NSA przychylił się do prezentowanej w skardze, prawidłowej interpretacji przepisów. Daje to wielką nadzieję na lepszą, skuteczniejszą kontrolę działań samorządów, szczególnie gminnych, przy ustalaniu, aktualizacji i wypłatach kwot dotacji.

Z wyrokiem NSA I GSK 557/22 z 3 czerwca można zapoznać się tutaj.

Bardzo się cieszę, że po kilku latach „dobijania się” o prawidłową wykładnię i stosowanie przepisów o aktualizacji i wypłacie dotacji, udało się osiągnąć niewątpliwy sukces w postaci tak jasnego wyroku NSA.

Za chwilę bowiem czeka nas kolejna, październikowa „duża” aktualizacja.

Robert Kamionowski