Archiwum autora: pnplaw_adm

Szkolenie dot. monitoringu pracowników i ochrony danych osobowych

Szanowni Państwo,

Wychodząc naprzeciw wyzwaniom związanym z wykorzystywaniem przez naszych Klientów – pracodawców najnowszych rozwiązań technologicznych w zakresie monitoringu pracowników i obiektów (np. monitoringu wizyjnego, poczty elektronicznej, Internetu, danych biometrycznych czy nagrywania rozmów telefonicznych, instalowania GPS w samochodach i telefonach służbowych i innych) oraz planowanych poważnych przyszłorocznych zmianach w prawie dot. ochrony danych osobowych, chcielibyśmy zaproponować naszym Klientom przeprowadzenie szkolenia dotyczącego powyższych tematów.

Szkolenie dotyczyłoby zagadnień związanych z monitorowaniem pracowników i obiektów oraz ochroną danych osobowych pracowników, w szczególności w kontekście monitorowania. Planujemy, aby szkolenie odbyło się w naszej Kancelarii między marcem a kwietniem 2017 r.

Szkolenie jest skierowane przede wszystkim do właścicieli, kadry zarządzającej, działów księgowości, działów marketingu oraz osób zajmujących się przetwarzaniem danych osobowych pracowników i wdrażaniem nowych rozwiązań technologicznych.

Szkolenie będzie odpłatne.

Szkolenie poprowadzą nasi specjaliści:

  • mec. Dorota Dąbrowska-Kobus (z zakresu prawa pracy) oraz
  • mec. Mirosław Stefanik (z zakresu ochrony danych osobowych).

W przypadku zainteresowania ww. szkoleniem oraz w celu uzyskania dalszych informacji, prosimy o kontakt z Panią Moniką Pięcek (mail: mp@pnplaw.pl, tel.: 22 59 29 013).

Dochodzenie zaniżonych dotacji od 1 stycznia 2017 Czy coś się naprawdę zmieniło???

Od kilku dni docierają do Państwa alarmujące informacje, iż nowelizacja ustawy o systemie oświaty od 1 stycznia 2017 r. przynosi ogromne zmiany w zakresie możliwości dochodzenia w przyszłości zaniżonych dotacji.

Na stronach internetowych m.in. stowarzyszeń można przeczytać np., że konieczne jest wystosowanie wezwania do gminy do usunięcia naruszenia prawa, a następnie złożenie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA), aby móc zaskarżyć zaniżoną dotację i w przyszłości dochodzić jej „wyrównania”.

Spokojnie, bez paniki!

Nie jest to informacja w pełni prawdziwa. Tak naprawdę, co się zmieniło w przepisach?

Otóż w art. 90 dodano nowy ust. 11 w brzmieniu:

“Przyznanie dotacji, o których mowa w art. 90 ust. 1a–8, stanowi czynność z zakresu administracji publicznej, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.”

I co to oznacza?

Otóż, jest to przepis sankcjonujący dotychczasową praktykę i orzecznictwo, uznające przede wszystkim, że proces przyznawania dotacji podlega kontroli administracyjnej i sądowoadministracyjnej. Należy natomiast odróżnić kilka elementów całego procesu dotowania. Mianowicie, np. w art. 90 ust. 2b stwierdza się, że przedszkola „otrzymują dotacje”. Czyli – są do dotacji uprawnione, jeśli m.in. złożą w terminie wniosek o dotację na następny rok. A już przepis art. 90 ust. 11 mówi o „przyznaniu” dotacji, czyli jest przepisem konkretnym, dotyczącym nie procesu udzielania, lecz przyznania – wydaje się – że konkretnej placówce (szkole, przedszkolu).

Sądy administracyjne już od kilku lat przyznawały prawo do skarżenia na drodze sądowoadministracyjnej m.in. zarządzeń o wysokości dotacji. Tyle, że było to zupełnie nieskuteczne, bo procesy trwają kilka lat i dawno już dany rok budżetowy się skończy (wiem, bo sam mam takie sprawy).

Ale nadal obowiązuje zasada, że dochodzenie roszczeń wynikających z zaniżonych dotacji może się odbywać wyłącznie na drodze cywilnoprawnej, przed sądem powszechnym, i żadne prejudykaty typu zaskarżenie i wyrok sądu administracyjnego, nie są do tego potrzebne. W tym zakresie nic się nie zmieniło!

Zatem alarmistyczne komunikaty i wezwania, aby natychmiast składać do gmin wezwania do usunięcia naruszenia prawa w terminie 14 dni od publikacji kwoty dotacji, a następnie do stowarzyszeń pisma w celu obliczenia przez nich dotacji, nie są zasadne.

Można się zastanawiać tylko, czy to błąd w ocenie prawnej sytuacji, czy są ku temu jakieś inne przesłanki…

Ale trzeba powiedzieć, że niezłożenie wezwania do usunięcia naruszenia prawa dotyczącego kwoty dotacji, a następnie skargi do WSA nie jest przeszkodą do późniejszego dochodzenia roszczeń na drodze cywilnoprawnej.

Co zatem jest w tych alarmach wiadomością prawdziwą? To, że na drodze administracyjnej, poprzez WSA, można skarżyć, gdyby jakieś przedszkole czy szkoła nie otrzymało dotacji na kolejny rok. Można też zaskarżyć ustalenie wysokości dotacji, ale to potrwa latami, i nie będzie miało wpływu na możliwość dochodzenia roszczeń za zaniżoną dotację.

Więc jeśli nie widać różnicy, to po co przepłacać?

autor: Robert Kamionowski, radca prawny

Nowe zasady ustalania dotacji od 1 stycznia 2017 r.

Nowy rok przynosi nam istotne zmiany w sposobach ustalania dotacji dla niepublicznych szkół, przedszkoli i placówek, wprowadzone ustawą z 23 czerwca 2016 o zmianie ustawy o systemie oświaty. Przede wszystkim, dodane zostały nowe przepisy art. 78a – 78e, które definiują szereg istotnych pojęć.

Zatem po kolei.

W art. 78a dokonano zdefiniowania pojęć „najbliższa gmina” i powiat. Zapisy są bardzo szczegółowe, nie miejsce tu na ich szerokie opisywanie, najkrócej jednak można stwierdzić, że najbliższe gminy lub powiaty winny odpowiadać charakterowi „naszej” gminy (powiatu), czyli wiejska odpowiada wiejskiej, miejska – miejskiej, miasto na prawach – także takiemu miastu itd. MEN ma stworzyć specjalną aplikacje elektroniczną do wyznaczania dla każdej gminy lub powiatu ich najbliższych odpowiedników, przedstawiać listę gmin i powiatów z wyszczególnieniem prowadzonych przez nie szkół, przedszkoli i innych placówek, na podstawie danych ustalonych w SIO na 30 września roku poprzedzającego rok dotacji.

Niewątpliwie, te rozwiązania, a szczególnie listy jednostek i szkół, pomogą w ustalaniu w prawidłowy sposób sąsiedztwa dla gmin i powiatów, nie prowadzących samodzielnie przedszkoli i szkół, bo dotychczas w tym zakresie panowała raczej „wolnoamerykanka”.

I właśnie 2 stycznia na stronie MEN pojawiła się ta aplikacja!

Dostępna jest pod adresem https://men.gov.pl/finansowanie-edukacji/dotacje-z-budzetow-jst/elektroniczna-aplikacja-do-wyznaczania-najblizszej-gminy-i-powiatu-prowadzacej-szkole-danego-typu-i-rodzaju-zgodnie-z-art-78a-ust-17-ustawy-o-systemie-oswiaty-narzedzie-pomocnicze.html

istotna zmiana dotyczy wspólnych definicji „podstawowej kwoty dotacji”, które następnie są używane do szczegółowych regulacji wysokości dotacji dla konkretnych typów placówek oświatowych. W art. 78b są opisane podstawowe kwoty dotacji dla przedszkoli, szkół (dla których dotacja nie jest na podstawie subwencji oświatowej) i placówek.

Dla przedszkoli, ta podstawowa kwota dotyczy wydatków bieżących zaplanowanych na prowadzenie przez gminę przedszkoli, jednak z wyłączeniem przedszkoli specjalnych i przedszkoli, w których zaplanowane wydatki bieżące finansowane z użyciem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przekraczają wartość 50%. Kwoty te są pomniejszone o wskazane wydatki: opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego, wyżywienie, wydatki finansowane ze środków UE subwencje dla uczniów niepełnosprawnych oraz uczniów objętych WWR i zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi. Tak obliczone kwoty są podzielone przez statystyczną liczbę uczniów w tych przedszkolach, pomniejszoną o statystyczną liczbę uczniów niepełnosprawnych, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Zgodnie z tymi wytycznymi, wysokość dotacji dla przedszkoli niepublicznych może w niektórych przypadkach spaść, nie tylko ze względu na ewentualne niższe wydatki zaplanowane w budżecie, ale także ze względu na odliczenia wydatków na uczniów niepełnosprawnych i objętych innymi zajęciami.

Podobne zapisy dotyczą podstawowej kwoty dotacji dla szkół niepublicznych, w których prowadzony jest oddział przedszkolny, i to jest nowość, ponieważ dotychczas brak było regulacji o dotowaniu oddziałów przedszkolnych.

Kolejne przepisy w art. 78b określają zasady obliczania kwoty podstawowej dla innych szkół i placówek. Generalnie można powiedzieć, że mają one być określane na podstawie wydatków bieżących zaplanowanych w budżecie na prowadzenie przez jednostkę samorządu terytorialnego szkół i placówek danego typu i rodzaju, pomniejszonych o wskazane wydatki (podobnie, jak dla przedszkoli), oraz podzielonych przez statystyczną liczbę uczniów w tych szkołach i placówkach.

Nowością jest natomiast zdefiniowanie „wydatków bieżących”, jako wszystkich wydatków bieżących, o których mowa w art. 236 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zaplanowanych na rok budżetowy w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, w tym w jednostkach organizujących wspólną obsługę administracyjną, finansową i organizacyjną przedszkoli, szkół i placówek, ale bez uwzględnienia wydatków zaplanowanych na wydzielonym rachunku, o którym mowa w art. 223 ustawy o finansach publicznych, na prowadzenie przez jednostkę samorządu terytorialnego odpowiednio przedszkoli, szkół podstawowych, w których zorganizowano oddział przedszkolny, z przeznaczeniem na ten oddział przedszkolny, innych form wychowania przedszkolnego, szkół danego typu i rodzaju lub placówek danego rodzaju lub na finansowanie działalności internatów w szkołach prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Wyraźnie zatem wprowadzono obowiązek zaliczania wydatków np. ZEAS-ów i wyłączono wydatki z rachunków wydzielonych.

Kolejnym, nowym rozwiązanie jest określenie, że statystyczna liczba dzieci, uczniów, wychowanków to liczba ustalona na podstawie danych systemu informacji oświatowej według stanu na dzień 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

W trackie roku dokonywać się będzie aktualizacji statystycznej liczby uczniów, w październiku danego roku, przy czym zaktualizowana liczba stanowi sumę 2/3 liczby ustalonej na podstawie danych SIO według stanu na dzień 30 września roku poprzedzającego, oraz 1/3 liczby według stanu na dzień 30 września danego roku budżetowego. To rozwiązanie pozwoli zapewne na uniknięcie znaczących różnic w liczbie uczniów, szczególnie po nowym roku szkolnym.

I następna nowość, przepisy wprowadzają zasadę, że podstawowa kwota dotacji oraz statystyczna liczba uczniów winna być ustalona na początek roku budżetowego i ogłaszana w Biuletynie Informacji Publicznej danej j.s.t.. Także wszystkie aktualizacje także mają być ogłaszane w BIP.

Organy dotujące dokonują aktualizacji podstawowej kwoty dotacji dwukrotnie w ciągu roku:

  • w miesiącu roku budżetowego następującym po miesiącu, w którym upłynęło 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej na rok budżetowy;
  • w październiku roku budżetowego.

Natomiast aktualizacji statystycznej liczby uczniów dokonuje się w październiku. Tym sposobem, aktualizacja październikowa będzie najważniejsza i może mieć największe skutki dla wysokości dotacji. Jednak przepisy wprowadzają mechanizm „obronny”, gdyż zaktualizowana podstawowa kwota dotacji obowiązuje od pierwszego dnia miesiąca po miesiącu, w którym dokonano aktualizacji (np. od 1 listopada), czyli nie będzie już wstecznych przeliczeń od początku roku.

Ustawa określa także, że jeżeli w wyniku aktualizacji wysokość dotacji uległa zmianie, to suma kolejnych przekazywanych części dotacji, począwszy od pierwszego dnia obowiązywania zaktualizowanej podstawowej kwoty dotacji, stanowi różnicę pomiędzy wysokością dotacji według stanu na pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej podstawowej kwoty dotacji a sumą części dotacji przekazanych od początku roku budżetowego do dnia poprzedzającego pierwszy dzień obowiązywania zaktualizowanej podstawowej kwoty dotacji. Tym samym, nie będzie już możliwe „zabieranie” dotacji w ramach „wyrównywania” (patrz nasz artykuł „Jesienne przeliczanie dotacji”).

I ostatnie kwestie, czyli sama stawka dotacji dla przedszkoli i szkół. W tym wypadku nie zaszły zmiany, ustawa określa dotacje na dotychczasowych poziomach, czyli – najogólniej mówiąc – 100% dla przedszkoli publicznych, co najmniej 75% dla niepublicznych, dla szkół w wysokości subwencji oświatowej, szkoły dla dorosłych nadal 50% podstawowej kwoty dotacji dla szkół danego typu i rodzaju.

Jak zostało wspomniane, dodano przepis o dotowaniu niepublicznych szkół podstawowych, w których zorganizowano oddział przedszkolny, w wysokości nie niższej niż 75% podstawowej kwoty dotacji dla takich szkół z oddziałami.

Dla dzieci objętych WWR oraz objętych zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi kwota dotacji – niezależnie od dotacji, o których mowa w innych przepisach, w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takie dziecko w części oświatowej subwencji ogólnej odpowiednio dla gminy lub powiatu.

Ostatnia już chyba, ale nie mniej istotna zmiana, dotyczy terminów wydatkowania dotacji. Nowy przepis art. 90 ust. 3da mówi, że dotacja może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z realizacją zadań określonych w ust. 3d (to nie uległo zmianie), ale poniesionych w okresie roku budżetowego, na który dotacja została udzielona, niezależnie od tego, którego roku dotyczą te zadania. Ta zmiana ma istotne konsekwencje praktyczne. Przede wszystkim, skończą się dyskusje z urzędami, jak należy zaliczać wydatki na początku roku, np. podatki i ZUS od grudniowych wynagrodzeń (po nowemu – wyłącznie do roku, w którym zostały faktycznie zapłacone), a także kwestionowanie faktur np. za energię, obejmujących część poprzedniego i nowego roku (grudzień-styczeń), które zostały zapłacone w tym nowym roku.

Jak widać, zmian jest bardzo wiele i często o rewolucyjnym charakterze, ale spokojnie, do wszystkiego można się przyzwyczaić, a część nowości przynajmniej znacząco ułatwi kontrolowanie, czy samorządy dobrze obliczają dotacje.

autor: Robert Kamionowski, radca prawny

 

Jesienne przeliczanie dotacji dla przedszkoli

Okres po wakacjach to dla samorządów czas „przeliczania” dotacji. Powodem, a czasem tylko pretekstem, jest początek nowego roku szkolnego i związane z tym (czasami) zmiany liczby dzieci w publicznych przedszkolach gminnych. Przepis art. 90 ust. 2b (oraz 2d dla punktów przedszkolnych) uzależnia kwotę (stawkę) dotacji od dwóch zasadniczych czynników, czyli kwoty wydatków bieżących ustalonych w budżecie danej gminy (uwaga – wielokrotnie tu podkreślaliśmy, że chodzi o wydatki zaplanowane w uchwale budżetowej, a nie wydatki wykonane rzeczywiście przez gminne przedszkola!), która to kwota stanowi licznik naszego działania (ilorazu), oraz liczby uczniów w gminnych przedszkolach (mianownik w tym działaniu). Zatem zmiana liczby dzieci (mianownika) ma oczywisty wpływ na wynik działania, czyli stawkę miesięcznej dotacji, wypłacanej niepublicznym przedszkolom.

Pod tym względem, trudno się do działań samorządów „przyczepić”, ale, jak to zwykle bywa, jest także pewne „ale”. Otóż w wyniku przeliczenia, gdy liczba dzieci w przedszkolach gminnych wzrasta w stosunku do okresu styczeń – sierpień, wysokość dotacji spada. Taka jest matematyka i trudno mieć do niej pretensje. Natomiast, co samorządy często robią, to zastosowanie nowej, obniżonej stawki do całego roku, czyli określenie, że nowa stawka dotacji ma mieć zastosowanie także do okresu sprzed aktualizacji. W wyniku takiego „zastosowania” okazuje się, że dotacja dotychczas wypłacona była „za wysoka”, gdyż stawki obowiązujące od początku roku, biorące pod uwagę liczby także z początku roku, były wyższe, niż obliczone powiedzmy w październiku czy wrześniu. W takich sytuacjach pojawia się ze strony samorządu „wyrównywanie” wysokości wypłaconych dotacji poprzez zmniejszenie dotacji bieżącej o taką kwotę, jaka wynika z przeliczenia dotacji według nowej, obniżonej stawki, ale zastosowanej od początku roku kalendarzowego.

Natomiast zgodnym z prawem rozwiązaniem byłoby, w sytuacji, gdy od nowego roku szkolnego zwiększyła się liczba dzieci w gminnych przedszkolach i w wyniku tego zmniejszyła się stawka dotacji, zastosowanie nowej stawki na bieżąco, czyli od okresu, w którym została obliczona. Co prawda wtedy pojawia się pytanie, czy od miesiąca, w którym zmiana i obliczenie nastąpiło, czy od miesiąca kolejnego, ale na to przepisy ustawy odpowiedzi nie dają. Niejako wyprzedzając wydarzenia i kolejne wpisy mogę jedynie dodać, że od następnego roku (2017) tego rodzaju rozbieżności już nie będzie, gdyż zmienione przepisy ustawy wprowadzają przejrzyste zasady ustalania i aktualizacji stawek dotacji, wraz z obowiązującymi terminami.

Inną sytuacją, która może powodować zmiany wysokości miesięcznej dotacji, jest zmiana uchwały budżetowej, co często ma miejsce także na początku kolejnego roku szkolnego lub pod koniec roku budżetowego (czyli kalendarzowego). Zwiększenie wydatków budżetowych powoduje wzrost stawki dotacji, i odwrotnie – zmniejszenie wydatków (zakładając niezmienioną liczbę uczniów) oznacza obniżenie dotacji. Także w tym wypadku, jak poprzednio, kwestią zasadniczą jest data zastosowania nowej stawki i określenie, czy ma nastąpić „wyrównanie” (czyli rozliczenie) wstecz, od początku roku, czy też od daty bieżącej.

Zarówno treść przepisów, jak i zasady ogólne trwałości i przewidywalności prawa przemawiają za tym, aby nowa stawka dotacji została wprowadzona począwszy od następnego miesiąca po miesiącu, w którym nastąpiła zmiana uchwały budżetowej i wydatków zaplanowanych na publiczne przedszkola.

Ostatnim przypadkiem, jaki może mieć miejsce, to zmiana stawki dotacji (także zwykle pod koniec roku) z tego powodu, że gminne przedszkola wykonały plan wydatków w mniejszym stopniu, niż przewidziano w budżecie gminy na ten cel. Czyli – gmina dostosowuje wysokość dotacji nie do wydatków zaplanowanych w budżecie gminy na cały rok, ale do wydatków rzeczywiście wykonanych przez publiczne przedszkola, niższych niż zakładano. Taka sytuacja jest niedopuszczalna, ponieważ przepisy nakazują obliczanie dotacji na podstawie planu budżetowego, a nie rzeczywistego wykonania, które może być mniejsze od budżetu. I znowu, często w takich wypadkach gmina przelicza dotację już wypłaconą na nowe stawki i obniża dotacje bieżące poprzez zmniejszenie – potrącenie kwot rzekomej „nadpłaty”.

Wielokrotnie także pisaliśmy, iż nieprawidłowe jest takie (to znaczy, na podstawie wydatków rzeczywistych) przeliczanie dotacji na koniec czy nawet już po zakończeniu roku budżetowego i wzywanie przedszkoli do zwrotu kwot jako pobranych w nadmiernej wysokości. Jak się przed tym bronić, do poczytania w innych artykułach.

autor: Robert Kamionowski, radca prawny

Opodatkowanie wynagrodzenia dyrektora placówki niepublicznej

Od stycznia 2017 roku zaczną obowiązywać nowe regulacje w zakresie opodatkowania  wynagrodzenia osoby fizycznej prowadzącej niepubliczną placówkę.

Zmiany wynikają z nowych zapisów w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.)(dalej: “PIT”). Od stycznia 2017 roku wolne od podatku dochodowego są dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 36 (art. 21 ust 129 PIT). Podstawą powyższej zmiany jest ustęp 36. Zgodnie z jego brzmieniem – zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 129, nie ma zastosowania do tej części dotacji otrzymanej na prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, która została przeznaczona, na podstawie odrębnych przepisów, na wynagrodzenie osoby fizycznej prowadzącej tę działalność.

Powyższe oznacza, że począwszy od nowego roku 2017 podatek dochodowy zostanie pobrany m.in. od wynagrodzenia osoby fizycznej prowadzącej publiczną lub niepubliczną: szkołę, przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora szkoły, przedszkola lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego.

Warto podkreślić, iż w obecnym stanie prawnym, osoby fizyczne, o których mowa powyżej, mogły pobierać wynagrodzenie z dotacji, które korzystało ze zwolnienia od podatku dochodowego. Stanowisko to zostało potwierdzone w licznych indywidualnych interpretacjach podatkowych. Szerzej na ten temat pisałam w artykule “Opodatkowanie wynagrodzenia dyrektora”.

autor:  Anna Mata, doradca podatkowy