Przed uruchomieniem placówki, podobnie jak w przypadku innych zakładów pracy, należy spełnić szereg wymogów dotyczących zatrudnienia pracowników.

Podstawa zatrudnienia nauczycieli

Podstawą do zatrudniania nauczycieli w przedszkolach niepublicznych jest kodeks pracy. Tak więc nauczyciele w przedszkolach niepublicznych powinni być zatrudniani na podstawie umów o pracę. Nie jest zgodnym z prawem zatrudnianie nauczycieli przedszkolnych na podstawie umów cywilnoprawnych. Umowa o pracę powinna spełniać wszelkie wymogi przewidziane w tym zakresie przez kodeks pracy (np. rodzaj umowy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie, wymiar czasu pracy). W ciągu siedmiu dni od zawarcia umowy o pracę nauczyciel powinien otrzymać informację o warunkach zatrudnienia (np. takich jak: częstotliwość wypłaty wynagrodzenia, przysługujący urlop wypoczynkowy, przysługujący okres wypowiedzenia, dobowa i tygodniowa norma czasu pracy).

Nauczyciele przedszkoli niepublicznych są również w pewnym zakresie objęci zapisami ustawy „Karta Nauczyciela” m.in. w części określającej kwalifikacje nauczycieli. Zgodnie z przepisami stanowisko nauczyciela w przedszkolu niepublicznym może zajmować osoba, która posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje, przestrzega podstawowych zasad moralnych, spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu. Szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli są określone w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej wydane m.in. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli z dnia 12 marca 2009 r.

Pozostali pracownicy będą podlegali ogólnym zasadom zatrudniania wyrażonym w kodeksie pracy i innych przepisach prawa.

Obowiązek badań lekarskich

Nauczyciele przedszkolni, podobnie jak inni pracownicy podlegają następującym badaniom lekarskim: wstępnym przy przyjmowaniu do pracy, okresowym i kontrolnym. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

 Zawiadomienie PIP i Sanepidu

Otwierając przedszkole należy pamiętać  o zawiadomieniu na piśmie w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności  właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego. Zawiadomić należy o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.

Rejestr Placówek Oświatowych

Po przejściu wszystkich powyższych procedur będą Państwo musieli złożyć wniosek o wpis przedszkola do ewidencji placówek oświatowych prowadzonego przez daną gminę.

Wniosek taki, zgodnie z art. 82 ust.2  ustawy o systemie oświaty powinien zawierać

Zgłoszenie do ewidencji powinno zawierać:

1. oznaczenie osoby zamierzającej prowadzić szkołę lub placówkę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby;
2. określenie odpowiednio typu i rodzaju szkoły lub placówki oraz daty rozpoczęcia jej funkcjonowania;
3. wskazanie miejsca prowadzenia szkoły lub placówki oraz informację o warunkach lokalowych zapewniających:

• możliwość prowadzenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych,

• realizację innych zadań statutowych,

•  bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami;

1. statut szkoły lub placówki;
2. dane dotyczące kwalifikacji pracowników pedagogicznych i dyrektora, przewidzianych do zatrudnienia w szkole lub placówce;

Niezależnie od wniosku o wpis placówki do ewidencji placówek oświatowych należy pamiętać o wniosku o udzielenie dotacji na rok kolejny. Zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty wniosek taki należy złożyć najpóźniej do 30 września roku poprzedzającego rok na który dotacja ma być udzielona. Gmina musi bowiem ująć dotację w budżecie na rok kolejny, stąd konieczne jest powiadomienie gminy o planowanym uruchomieniu przedszkola. We wniosku takim należy podac prognozowaną ilość dzieci, które będą uczęszczały do przedszkola.

W praktyce pojawił się problem, czy aby złożyć wniosek o dofinansowanie na rok kolejny placówka musi być już zarejestrowana w ewidencji placówek oświatowych. W praktyce oznaczałoby to, że cały proces inwestycyjny należy zakończyć najpóźniej w sierpniu danego roku, przy czy, otrzymanie dotacji możliwe jest dopiero począwszy od stycznia roku następnego.

Niestety interpretację taką przyjęła Najwyższa Izba Kontroli. NIK w wielu swoich protokołach pokontrolnych wskazuje że akceptowanie wniosków o dofinansowanie i ujmowanie w budżecie placówek jeszcze nie istniejących stanowi naruszenie przepisów prawa. Między innymi patrz Wystąpienie Pokontrolne z dnia 25 stycznia 2012 – LWA-4112-04-01/2011 S-11-016-LWA-01-01

Należy jednak zwrócić uwagę, że interpretacja NIK nie znajduje oparcia w przepisach ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z art. Art. 90. ust. 2b Ustawy o systemie oświaty dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia – pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. Warunkiem wypłaty dotacji jest więc wyłącznie podanie prognozowanej ilości uczniów, którzy będą uczęszczać do danego przedszkola w kolejnym roku. Niewątpliwie przepis nie warunkuje więc złożenia wniosku o dotację od wcześniejszej rejestracji w ewidencji placówek oświatowych.

Celem przepisu nie jest bowiem zagwarantowanie danych środków istniejącym placówkom a jedynie planowanie budżetu. Jeżeli dana placówka nie powstanie, to środki z budżetu i tak nie będą na taką placówkę wypłacone – zostaną przesunięte na inne cele. Jeżeli dana placówka powstaje, powinna mieć możliwość otrzymywania dotacji od pierwszego miesiąca działalności.

Wprowadzanie w interpretacjach NIKu dodatkowego wymogów w postaci uprzedniej rejestracji placówki w ewidencji placówek oświatowych stanowi więc nadinterpretację prawa, która prowadzi do szkodliwej wykładni prawa w gminach. Niestety w większości gmin stosuje się właśnie tę nieprawidłową wykładnię, zgodnie z którą złożenie wniosku o dofinansowanie możliwe jest dopiero po wpisaniu przedszkola do ewidencji placówek oświatowych.

Konsekwencje są następujące:

– proces inwestycyjny trzeba zakończyć do 31 sierpnia danego roku, tak aby zdążyć jeszcze z wpisem do ewidencji placówek oświatowych oraz z wnioskiem o dotacje do 30 września

– po zakończeniu inwestycji przedszkola są skazane na działanie co najmniej 4 miesiące bez dotacji. Konieczne jest więc zadbanie o odpowiednią rezerwę finansową, która pomoże przetrwać ten najtrudniejszy okres działalności

W najbliższym okresie kancelaria Peter Nielsen & Partners zamierza wystąpić do Najwyższej Izby Kontroli z wnioskiem o zaniechanie takiej wykładni przepisów. O wynikach wystąpienia będziemy informować w kolejnych wpisach.

Procedury budowlane związane z założeniem przedszkola, łączą się zwykle z największymi wydatkami oraz z największą konsumpcją czasu.  Nie są to jednak jedyne procedury jakie trzeba przejść w celu założenia przedszkola.

Zgodnie z art. Art. 82.  ust. 2  pkt. 3 lit. d) ustawy o systemie oświaty aby zgłosić placówkę do ewidencji placówek oświatowych w danej gminie należy złożyć  informację o warunkach lokalowych zapewniających m.in. bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami;

W praktyce oznacza to, że już po przejściu procedury budowlanej, należy zgłosić placówkę do powiatowej komendy Państwowej Straży Pożarnej a następnie do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej (sanepid).

Odbiór straży pożarnej:

Na wniosek inwestora Państwowa Straż Pożarna dokonuje kontroli przedszkola w zakresie spełnienia warunków przeciwpożarowych, w trybie ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej.

Strażacy będą m.in sprawdzać:

• czy budynek jest wyposażony w instalację odgromową;
• czy zapewniony jest dostęp do hydrantu zewnętrznego, czy istnieje wymóg zaprojektowania hydrantu wewnętrznego
• czy placówka wyposażona jest w odpowiednie gaśnice
• czy przepusty w stropach są zabezpieczone materiałami ogniochronnymi
• czy meble i wykładziny są wykonane z materiałów trudno zapalnych
• długość i ilość dróg ewakuacyjnych
• konieczność zainstalowania drzwi przeciwpożarowych itp.

Na powyższe wymogi powinien nam już zwrócić uwagę architekt. Może się jednak zdarzyć, że zostanie pominięty dany aspekt związany z ochroną przeciwpożarową. Przed przystąpieniem do realizacji inwestycji warto więc skonsultować dany projekt ze specjalistą z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Może się zdarzyć, że gmina zażąda opinii straży pożarnej niezależnie od tego, że w toku procesu budowlanego straż pożarna opiniowała już budynek, lub nie zgłaszała zastrzeżeń. Przepisy ustawy o systemie oświaty nie precyzują jednak w jakim trybie powinna być wydana opinia Państwowej Straży Pożarnej, co rodzi wątpliwości interpretacyjne.

Odbiór sanepidu:

Państwowa Inspekcja Sanitarna będzie sprawdzała placówkę pod kilkoma aspektami.

1)      W pierwszej kolejności będzie sanepid dokona odbioru higieniczno-sanitarnego, który sprowadza się do weryfikacji czy inwestor zrealizował prawidłowo projekt budowlany, który był wcześniej uzgadniany z rzeczoznawcami.

2)      Osobny odbiór sanepidu będzie dotyczył części żywieniowej. Nawet w przypadku gdy wyżywienie w przedszkolu będzie w całości oparte na firmach cateringowych, konieczne jest wydzielenie części budynku na cele żywienia. Pomieszczenie to trzeba będzie rozdzielić na tzw. część czystą (gdzie rozdzielane jest pożywienie na poszczególne porcje dla dzieci) i część brudną (gdzie są myte i wyparzane naczynia). Niejednokrotnie wymagane jest dodatkowe pomieszczenie na przetrzymywanie pojemników zbiorczych w których dostarczane są posiłki od firmy cateringowej. Wymogi w tym zakresie zawarte są w Ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

Wreszcie wszyscy pracownicy przedszkola (także personel, który nie zajmuje się dziećmi bezpośrednio) bądą musieli przejść badania sanitarno-epidemiologiczne (badanie lekarskie oraz badanie laboratoryjne). Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi koszty takich badań pokrywa pracodawca, czyli w przypadku przedszkola będzie to organ prowadzący przedszkole.

Nowy budynek

Jeżeli dysponują jednak Państwo możliwościami finansowymi lepiej zainwestować w nowy budynek, niż dostosowywać istniejące lokale usługowe, handlowe itp. na potrzeby przedszkola. Choć wiąże się to z większymi wydatkami na początku inwestycji, rozwiązania funkcjonalne pozwalają zminimalizować późniejsze koszty funkcjonowania placówki. Procedura uzyskania pozwolenia budowlanego wygląda w skrócie jak poniżej:

• Mając pewność, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pozwala na usytuowanie przedszkola na danej nieruchomości muszą Państwo w pierwszej kolejności postarać się o odpowiedni projekt architektoniczny.

Architekt powinien zadbać o zaopiniowanie projektu przez odpowiednich rzeczoznawców z zakresu ochrony przeciwpożarowej, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz higieny i zdrowia.

Dodatkowo konieczne będzie wykonanie dokumentacji projektowej w zakresie przyłączy mediów. Dokumentacja taka musi zostać uzgodniona z podmiotami zarządzającymi danymi sieciami dystrybucji mediów, a następnie również zaakceptowana przez lokalny Zespół Uzgodnień Dokumentacji Projektowej tzw. ZUD.

• Następnym krokiem jest złożenie wniosku w wydziale architektury danego starostwa powiatowego, o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Decyzja o pozwoleniu na budowę podlega opłacie skarbowej. Stawki opłaty skarbowej należy każdorazowo sprawdzić w ustawie o opłacie skarbowej. Informacje w tym zakresie często są zamieszczone na stronach internetowych danego starostwa.

W toku postepowania o wydanie decyzji starosta ma prawo zażądać dodatkowej dokumentacji, jeżeli uważa projekt za niekompletny. Również i właściciele nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania budynku (sąsiedzi) mają prawo zajmować stanowisko w toku postępowania.

Zakładając, że na tym etapie postępowania nie wystąpią żadne komplikacje, starosta powiatowy wyda decyzję o pozwoleniu na budowę.

• Inwestor powinien rozpocząć budowę przed upływem trzech lat od dnia kiedy decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna. W przeciwnym razie pozwolenie na budowę wygaśnie i całą procedurę trzeba będzie przechodzić ponownie.

• W celu przystąpienia do budowy należy wybrać firmę budowlaną realizującą tego typu inwestycje. Konieczne jest aby firma gwarantowała nadzór budowy przez wykwalifikowanego Kierownika budowy. Kierownik budowy powinien prowadzić dziennik budowy a także umieścić na budowie tablice informacyjną. Obowiązki w tym zakresie podlegają kontroli organów nadzoru budowlanego, stąd należy zadbać aby wykonawca budowy spełniał ww. wymogi.

• Po zakończeniu budowy, przed przystąpieniem do użytkowania budynku przedszkola będą Państwo musieli uzyskać kolejną decyzję – tym razem będzie to decyzja o pozwoleniu na użytkowanie (art. 55 pkt. 1 ustawy Prawo budowlane).

Zgodnie z załącznikiem do ustawy Prawo budowlane, który dokonuje podziału obiektów budowlanych na poszczególne kategorie, przedszkole należy do IX kategorii obiektów budowlanych. W celu rozpoczęcia użytkowania nie wystarczy więc samo dokonanie zgłoszenia zakończenia budowy tak jak w przypadku domów jednorodzinnych. Konieczne więc będzie pozwolenie na użytkowanie.

Wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie składa się do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Wniosek taki należy jednak poprzedzić kolejnymi krokami m.in.

• uzyskaniem świadectwa charakterystyki energetycznej
• zgłoszeniem zakończenia budowy składanym do Państwowej Straży Pożarnej
• zgłoszeniem zakończenia budowy składanym do Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Jeżeli organy te nie wniosą zastrzeżeń do wykonanego budynku, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego przeprowadzi obowiązkową kontrolę budynku. Dopiero po pozytywnym wyniku kontroli PINB wyda decyzję o pozwoleniu na użytkowanie.

Powyższy opis procesu budowlanego stanowi jedynie zarys podstawowych wymogów budowlanych stawianych inwestorowi w toku budowy nowego przedszkola. Jak widać z powyższego cała procedura jest wielostopniowa i dość skomplikowana. Konieczne jest więc zarezerwowanie w budżecie inwestycji odpowiednich środków na wynagrodzenie profesjonalnych podmiotów rynku budowlanego, dzięki którym wszystkie procedury powinny zakończyć się bez dodatkowych opóźnień.

Trudy związane ze wzniesieniem nowego budynku przedszkola, rekompensowane są jednak przez udogodnienia projektowe, których realizacji możliwa jest zazwyczaj wyłącznie w nowych budynkach.