Miesięczne archiwum: luty 2014

Jak założyć przedszkole niepubliczne (2/6)

Uzyskawszy zaświadczenie odnośnie przeznaczenia danej nieruchomości na cele oświatowe, możemy przystąpić do „lokalowego” etapu inwestycji.

Jeżeli na nieruchomości stoi już budynek musimy sprawdzić czy został on oddany do użytkowania jako przedszkole. W innym wypadku trzeba będzie przejść procedurę zmiany sposobu użytkowania. Przeznaczenie danego budynku określa decyzja o pozwolenie na użytkowanie, względnie projekt budowlany jeżeli dany obiekt budowlany nie podlegał wymogom uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Dokumenty w tym zakresie są przechowywane przez Starostwo Powiatowe, Wydział Architektoniczno-Budowlany. Ponadto dokumenty takie posiada zwykle właściciel lub zarządca nieruchomości.

W przypadku zamiaru wybudowania nowego budynku konieczne będzie przejście procedury uzyskania pozwolenia na budowę.

Zmiana sposobu użytkowania istniejącego budynku

W obu przypadkach pierwszym krokiem powinien być kontakt z architektem. Bez architekta sprawy załatwić się nie da.

Architekt musi ocenić, czy w budynku trzeba dokonać zmian o charakterze budowlanym. Jeżeli takich zmian trzeba dokonać, to architekt powinien ocenić czy zmiany są na tyle poważne, że wymagają przejścia procedury pozwolenia budowlanego czy wystarczy zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania.

W tym zakresie powstaje bardzo dużo wątpliwości ponieważ przepisy prawa budowlanego są niestety dość nieprecyzyjne. Stąd na gruncie ich stosowania powstaje wiele sporów, nieraz kończonych dopiero wyrokami sądów administracyjnych.

W tym zakresie mamy dwie uwagi:

1) po pierwsze urzędnicy zwykle, obawiając się odpowiedzialności, będą uważali, że każda zmiana w budynku wymaga pozwolenia budowlanego;

2) po drugie architekci to zawód bardzo pragmatyczny – wobec czego z ostrożności, w celu przyspieszenia procedury, architekt w większości przypadków będzie zalecał uzyskanie pozwolenia budowlanego

Oczywiście jest to rozwiązanie najbezpieczniejsze, tyle że kosztowne i nie zawsze korzystne dla inwestora. O ile bowiem w przypadku zmiany sposobu użytkowania stronami postępowania nie są właściciele sąsiednich nieruchomości o tyle w przypadku pozwolenia budowlanego sąsiedzi będą mogli zająć stanowisko w sprawie.

Niemniej zakładając, że w budynku nie ma zmian, skutkujących koniecznością uzyskania pozwolenia na budowę możemy przejść uproszczoną procedurę zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania. Fakt, że procedura ta jest uproszczona nie oznacza jednak, że będzie ona prosta. W telegraficznym skrócie wygląda ona następująco:

  • architekt ocenia lokal, może się okazać że konieczne będzie odstępstwo od ogólnych norm lokalowych. Najczęściej konieczne jest odstępstwo w zakresie wysokości pomieszczeń. Odstępstwa tego udziela w formie decyzji Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny, pod warunkiem zapewnienia wentylacji mechanicznej w budynku. Wbrew pozorom uzyskanie takiego odstępstwa nie powinno być trudne;

  • architekt mając już stosowne odstępstwo (jeśli wymagane) przygotuje projekt, który następnie uzgodni z właściwymi rzeczoznawcami. Niestety normy dotyczące pomieszczeń i wymogów z nimi związanych są rozproszone po wielu aktach prawnych, c w znacznym stopniu utrudnia analizę wymogów prawnych. Do podstawowych aktów prawnych w tym zakresie należy zaliczyć: ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie a także Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r., w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach;

  • mając komplet dokumentów można złożyć wniosek do Wydziału Architektury danego Starostwa powiatowego. Starostwo ma 30 dni na wydanie decyzji o sprzeciwie w stosunku do zmiany sposobu użytkowania. W braku sprzeciwu w tym terminie uznaje się, że starostwo udzieliło zgody, co pozwala na realizację inwestycji.

Niestety zdarza się nierzadko, że nawet po złożeniu prawidłowego wniosku  otrzymamy sprzeciw starostwa w myśl zasady, że „na wszelki wypadek” wszystkie  zmiany powinny przejść procedurę pozwolenia budowlanego. Po otrzymaniu sprzeciwu mamy dwa rozwiązania – złożyć odwołanie lub złożyć ponownie dokumenty z wnioskiem o pozwolenie na budowę

Jak założyć przedszkole niepubliczne (1/6)

Kolejny wpis poświęcamy procesowi założenia przedszkola niepublicznego. Niektóre aspekty poszczególne etapów procedury zakładania przedszkola będą szczegółowo omawiane w kolejnych wpisach, natomiast w tym miejscu chcieliśmy przedstawić zbiorczą informację odnośnie procedur związanych z inwestycją w przedszkole niepubliczne.

Decyzję o założeniu przedszkola niepublicznego jak każdą inną inwestycję należy w pierwszej kolejności poprzedzić wszechstronną analizą. Celem niniejszego wpisu nie jest jednak przedstawienie gotowego biznesplanu a jedynie zaznaczenie bardzo istotnych elementów procedury założenia przedszkola niepublicznego, które trzeba wziąć pod uwagę na etapie planowania inwestycji.

Załóżmy więc, że po wszechstronnej analizie sprawy podjęli Państwo decyzję o założeniu przedszkola niepublicznego w danej miejscowości. Co dalej?

Plan zagospodarowania przestrzennego / warunki zabudowy

Wbrew dość powszechnemu przeświadczeniu sprowadzającemu się do Fredrowskiego „Wolnoć Tomku w swoim domku” nawet będąc właścicielem nieruchomości nie zawsze będziemy mogli na tej nieruchomości zrealizować planowaną inwestycję budowlaną.

Przed przystąpieniem do dalszych etapów zakładania przedszkola musimy więc sprawdzić, czy zgodnie z prawem wolno nam otworzyć przedszkole w wybranej lokalizacji.

W pierwszej kolejności musimy więc udać się do urzędu gminy (miasta) i sprawdzić plan zagospodarowania przestrzennego. Cześć gmin udostępnia mapy stanowiące załącznik do Planu na swoich stronach internetowych w innych jednak plan zagospodarowania przestrzennego nie jest nadal uchwalony.

Jeżeli plan zagospodarowania przestrzennego jest uchwalony i przewiduje na danym terenie funkcję oświatową to możemy wystąpić z pismem o zaświadczenie w tym zakresie.

Jeżeli plan nie przewiduje funkcji oświatowych na danym terenie to mogą Państwo jeszcze próbować rozmów z gminą w tym zakresie. Niektóre gminy będą skłonne dokonać zmiany w planie zagospodarowania tak aby dopuścić w danym miejscu funkcję oświatową – szczególnie jeżeli w danej gminie brakuje przedszkoli. W przeciwnym wypadku trzeba pomyśleć o zmianie lokalizacji.

Jeżeli natomiast w danej gminie nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, będą Państwo musieli sprawdzić czy dla danej nieruchomości, zostały już wydane warunki zabudowy (tak zwana „Wuzetka” od skrótu W-Z).

Warunki zabudowy są wydawane, z reguły na wniosek właściciela nieruchomości, przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego decyzja o warunkach zabudowy określa czy i co możemy wybudować na danej nieruchomości (art. ….. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).

Jeżeli takiej W-Z jeszcze nie ma, mogą Państwo sami wystąpić o wydanie decyzji o warunkach zabudowy wnosząc ponadto aby decyzja ta przewidywała możliwość prowadzenia na nieruchomości przedszkola niepublicznego.

Przeszkodzić naw w tym mogą sąsiedzi, którzy będąc stroną postępowania mogą nie wyrazić zgody na planowaną inwestycję. Ostatecznie decyzję podejmie wójt (burmistrz, prezydent) po uwzględnieniu stanowiska wszystkich stron.

Mając już W-Z lub gdy na danym terenie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego powinniśmy uzyskać  z gminy zaświadczenie potwierdzające możliwość prowadzenia przedszkola na danej nieruchomości.

Dalszy ciąg w kolejnych wpisach…

Formy wychowania przedszkolnego (3/3)

H)     Przedszkole niepubliczne z dotacją 100%

Począwszy od września 2015 r., powstanie w Polsce nowa kategoria podmiotów tj. niepubliczne przedszkole otrzymujące dotację w wysokości 100% wydatków bieżących ponoszonych przez gminę w przedszkolu publicznym w przeliczeniu na jednego ucznia.

Zgodnie z brzmieniem art. 90 ust. 1b ustawy o systemie oświaty, które wejdzie w życie we wrześniu 2015, przedszkole niepubliczne będzie mogło uzyskać ww. dotację, pod warunkiem że:

  1. realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego;
  2. przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności;
  3. zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach.
  4. czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w takim przedszkolu będzie  nie krótszy niż czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony przez radę gminy dla publicznych przedszkoli prowadzonych przez gminę,
  5. będzie pobierać opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego nie wyższe niż opłaty ustalone przez radę gminy (max. 1 zł za godzinę)
  6. będzie prowadzić dokumentację przebiegu nauczania, wychowania i opieki ustaloną dla przedszkoli publicznych,
  7. zapewni liczbę uczniów w oddziale przedszkolnym nieprzekraczającą maksymalnej liczby uczniów w oddziale przedszkola publicznego
  8. zapewni uczniom pomoc psychologiczno-pedagogiczną

Przy tym samo spełnienie powyższych warunków nie będzie jeszcze oznaczało, że dane przedszkole otrzyma wyższą dotację. O wyborze placówek będzie decydował otwarty konkurs ofert organizowany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Niewątpliwie pełna implementacja ustawy może doprowadzić do ograniczenia prywatnej działalności w zakresie wychowania przedszkolnego w Polsce. Ustawa o systemie oświaty począwszy od 1991 r. była jednak zmieniana aż 78 razy. Trudno więc w oparciu o dotychczasową dynamikę zmian, jednoznacznie przesądzić czy wyżej omawiane przepisy wejdą w życie i kiedy takie zmiany nastąpią.

Formy wychowania przedszkolnego (2/3)

W kolejnym wpisie omawiamy niepubliczne formy wychowania przedszkolnego. Obecnie możliwe jest prowadzenie działalności przedszkolnej w następujących formach:

E)     Przedszkola niepubliczne

Przedszkolem niepubliczne to w praktyce najczęstsza forma prowadzenia zarobkowej działalności przedszkolnej.

Decydujące znaczenie w tym zakresie ma kwestia dotacji, która zgodnie z art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty, przysługuje w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia.

Przedszkola niepubliczne są więc w dużej mierze dofinansowywane z budżetów gmin, które z kolej przeznaczają na ten cel środki pochodzące z części oświatowej subwencji ogólnej – tj. z środków otrzymywanych przez gminy ze skarbu państwa, przeznaczonych na finansowanie działań oświatowych.

Dodatkowo przedszkola niepubliczne mogą pobierać od rodziców opłaty miesięczne w formie czesnego, oraz inne opłaty związane z prowadzoną działalnością (typu opłata wpisowa, opłaty dodatkowe za zajęcia itp., itd.).

Jest to więc rodzaj placówki pozwalający podmiotom prowadzącym uzyskać realny zysk, przy czym oczywiście poziom rentowności przedszkolni niepublicznych jest bardzo zróżnicowany i zależy od szeregu czynników jak: lokalizacja, poziom czesnego, konkurencja na lokalnym rynku itp.

Niepubliczne przedszkole zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy o systemie oświaty

1) realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego;

2) zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli przedszkoli publicznych;

Przedszkole niepubliczne musi również spełniać szereg norm lokalowych, które z uwagi na obszerność materiału zostaną opisane w innym wpisie na niniejszym blogu.

F)      Niepubliczne punkty przedszkolne

G)      Niepubliczne zespoły wychowania przedszkolnego

Powyższe typy placówek ograniczają się zwykle do placówek małych, do 25 dzieci, które usytuowane są w lokalach niespełniających wszystkich wymogów dla lokali przedszkolnych.

Niemniej jednak placówka taka musi spełniać szereg wymogów lokalowych zawartych w Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej   z dnia 31 sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania.

Ponieważ warunki lokalowe zostały ustalone w akcie rangi rozporządzenia a ponadto rozporządzenia wydanego przez ministra Edukacji Narodowej, w praktyce zakładanie punktów przedszkolnych rodzi olbrzymie kontrowersje, szczególnie w zakresie konieczności dokonywania zmiany sposobu użytkowania w trybie ustawy Prawo budowlane odnośnie lokalu w którym ma być założony punkt przedszkolny. Szerzej na ten temat patrz [hiperłącze].

Zgodnie z ustawą o systemie oświaty niepubliczne punkty przedszkolne i niepubliczne zespoły wychowania przedszkolnego otrzymują dotację, w wysokości nie niższej niż 40% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia.

Pomimo faktu, że punkt przedszkolny może zapewniać opiekę w wymiarze czasowym identycznym jak w przedszkolu niepublicznym a także realizować ten sam (lub nawet pełniejszy) program wychowania, ustawodawca zdecydował, że placówkom tym będzie przysługiwała dotacja niemalże o połowę niższa od przedszkoli niepublicznych.

Powyższe sprawia, że prowadzenie tych form wychowania przedszkolnego jest znacznie mniej opłacalne finansowo niż prowadzenie przedszkola niepublicznego.

W praktyce rozwiązanie to jest więc sugerowane organizacjom non-profit (np. stowarzyszeniom rodziców z danej miejscowości) których nadrzędnym celem nie jest zarobek a zapewnienie wychowania przedszkolnego na terenie danej miejscowości.

Formy wychowania przedszkolnego (1/3)

W Polsce istnieje obecnie wiele form prowadzenia działalność w zakresie wychowania przedszkolnego. W zależności od tego jaką formę prowadzenia działalności Państwo wybiorą, tak będą się kształtowały prawa i obowiązki związane z daną placówką. Stąd niezwykle istotne jest aby mieć świadomość różnych rozwiązań w tym zakresie, co pozwala dopasować rodzaj placówki do danego modelu biznesowego.

Niewątpliwie podstawową kwestią jest finansowanie wychowania przedszkolnego, które kształtuje się w różny sposób w przypadku danych placówek przedszkolnych.

Obecnie wyróżnić można następujące rodzaje placówek przedszkolnych:

A)     Przedszkola publiczne

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z 7 września 1991 o systemie oświaty, Przedszkolem publicznym jest przedszkole, które:

1) realizuje programy wychowania przedszkolnego uwzględniające podstawę programową wychowania przedszkolnego;

2) zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez organ prowadzący, nie krótszym niż 5 godzin dziennie;

3) przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności;

4) zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach.

Zgodnie z ww. przepisami o publiczności przedszkola nie przesądza więc publiczny charakter podmiotu prowadzącego przedszkole, lecz cechy związane z publiczną dostępnością i nieodpłatnością przedszkola.

Możliwe jest więc prowadzenie przedszkola publicznego przez podmioty niepubliczne i w praktyce tego typu w Polsce istnieją. W tym zakresie konieczna jest współpraca z gminą, która w takiej sytuacji  może zrezygnować z prowadzenia przedszkola na rzecz podmiotów niepublicznych, które będą wykonywały tę funkcję w zastępstwie gminy. Tego typu rozwiązania pojawiają się w Polsce i w niektórych gminach funkcjonują bez zastrzeżeń.

B)      Publiczne punkty przedszkolne

C)      Publiczne zespoły wychowania przedszkolnego

Powyższe rodzaje placówek stanowią tzw. inne formy wychowania przedszkolnego, których zakładanie możliwe jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej   z dnia 31 sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania.

Inne formy wychowania przedszkolnego mogą funkcjonować jako placówki publiczne lub niepubliczne.

Aby dany punkt przedszkolny lub zespół wychowania przedszkolnego mógł funkcjonować jako publiczny, musi zapewniać bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie nie krótszym niż czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki ustalony przez radę gminy dla publicznych przedszkoli.

W praktyce publiczne punkty przedszkolne i publiczne zespoły wychowania przedszkolnego występują dość rzadko, głównie z uwagi na brak uzasadnienia ekonomicznego dla tego typu placówek.

D)     Oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych

Te dość powszechne formy wychowania przedszkolnego organizowane są bez wyraźnej podstawy prawnej. Powoduje to liczne komplikacje zarówno z punktu widzenia finansowania takiej placówki jaki i z uwagi na kwestie zatrudnienia w ww. placówkach.